Эсперанта/Назоўнік

Усе назоўнікі маюць канчатак -o. Множны лік фармуецца пры дапамозе канчатку -j, які пішацца пасьля канчатку назоўніка. Акрамя назоўнага склону існуе толькі вінавальны, які ўтвараецца пры дапамозе канчатку: -n (пішацца пасьля канчатку «-o» або «-oj»). Вінавальны склон абазначае прамое дапаўненьне ці мэту, напрамак руху. Прыклад:

	Адзіночны лік	Множны лік
Назоўны склон	amiko — сябар	amikoj — сябры
Вінавальны склон	amikon — сябра	amikojn — сяброў

Іншыя склоны перадаюцца пры дапамозе прыназоўнікаў.

Канчатак -o можа быць заменены на апостраф ( ' ). Пры гэтым колькасьць складоў скарачаецца, але націск у слове застаецца на той самай літары (то бок ужо не на перадапошнім, а на апошнім складзе). Гэта часта выкарыстоўваецца ў паэзіі, дзеля захаваньня рытму, рыфмы:

Ho mia kor', ne batu maltrankvile — О, маё сэрца, ня біся трывожна

Уласныя назоўнікі

Уласныя назоўнікі (назоўнікі, якія абазначаюць назвы, асобаў, імёны і да т. п.) пішуцца зь вялікай літары. Найбольш вядомыя і пашыраныя імёны маюць свае адпаведнікі на эспэранта (Petro, Ŝekspiro, Varsovio, Dnepro). Астатнія альбо запісваюць пры дапамозе эспэранцкага альфабэту (эспэрантызуюць) з магчымым даданьнем канчатку назоўніка, альбо пакідаюць у арыгінальнай форме і пазначаюць прыкладнае вымаўленьне пры дапамозе эспэранцкіх літар: Henrу Becque (Anri' Bek), mi vizitis Mazyr-on (я наведаў Мазыр).

Сустракаецца напісаньне жаночых імёнаў з канчаткам -a: Alona, Janka, Maria. Гэта дапушчальна — бо іх можна разглядаць як неэспэрантызаваныя формы. Нармальным зьяўляецца пісаць усе імёны (а гэта ёсьць назоўнікі) з канчаткам -a: Mario, Klaro, Sofio.

Грамататычная катэгорыя род не існуе ў эспэранта. Назоўнікі, якія абазначаюць людзей і жывёл, падзяляюцца на тры групы, згодна іх полу:

• нэўтральныя: besto (жывёла), persono (асоба), hundo (сабака), gasto (госьць), ministro (міністар), japono (японец);
• мужчынскія: viro (мужчына), patro (бацька), caro (цар), abato (абат), taŭro (бык), суфікс -iĉ-;
• жаночыя: femalo (самка), damo (дама), nimfo (німфа), muzo (муза), madono (мадона), суфіксы -in- і -nj-.

Артыкль

У эспэранта існуе адзін артыкль — азначальны артыкль la. Ён ужываецца перад назоўнікам (назоўным прыметнікам, займеньнікам), каб абазначыць, што гаворка ідзе пра ўжо вядомыя аб'екты ці пэрсоны. Артыкль la — нязьменны (не залежыць ад ліку ці склону назоўніка, зь якім ён зьвязаны).

Літара a артыкля (як і канчатак назоўніка) можа быць заменена на апостраф ' — для мілагучнасьці або ў паэтычных творах.

Артыкаль зьмяшчаецца перад назоўнікам, ці перад словамі, якія апісваюць назоўнік (прыметнікі-эпітэты), але пасьля прыназоўнікаў:

en la tria blanka domo — у трэцім белым доме.

У выпадку імёнаў з нумарамі традыцыйна артыкль ужываецца пасьля назоўніка і перад эпітэтам:

papo Leono la Deka — папа Леў дзясяты

Артыкль не ўжываецца, калі назоўнік ужо мае іншае азначэньне, як напрыклад прыналежны займеньнік або перад імем уласным:

la tiu domo, la mia kapo, la Francisko — той дом, мая галава, Францішак.

Прадстаўнікам тых моў, у якіх няма артыкля, на пачатку вывучэньня мовы можна яго не ўжываць. Але варта памятаць, што не пазначаны артыкль таксама мае сэнс: «вы ня ведаеце, пра што/каго я кажу», або «ня важна пра каго», «нейкі».