Часнок
Часнок (Allium sativum L.) - кветкавая расліна. Адносіцца да роду цыбуля. Гароднінная культура. Часнок - адна з найстаражытнейшых раслін, якія чалавек стаў вырошчваць. Часнок ўтрымлівае фітанцыды - біялагічна актыўныя рэчываў, якія прыводзяць да знішчэння мікробаў. З-за гэтага часнок з'яўляецца вельмі бактэрыцыднай раслінай. Цыбуліна часнака складаная, у перапончатай абалонцы, складаецца з 2-50 зубкоў. Зубкі складаюцца з 35-42% сухіх рэчываў; 6-7,9% сырога бялку; 7-25 мг% аскарбінавай кіслаты; 20-27% поліцукрыдаў; 53,3-78,9% цукроў, 5,16% тлушчу; вітаміны B1, PP, B2. Сярод вугляводаў фруктазаны, якія лёгка засваяюцца чалавекам. У зале часнаку налічваецца 17 хімічных элементаў: солі фосфара, кальцыя, медзі, ёда, тытана, серы, селен і германій. У 1 кг часнаку ўтрымліваецца 0,94 мг ёду; 100-200 мг жалеза. Утрыманне жалеза залежыць ад спосабу вырошчвання. Калі часнок азімы, то ў ім жалеза больш. Утрымлівае каштоўныя для чалавека амінакіслоты, у т. л. лізін. Характэрны востры смак і пах тлумачыцца наяўнасцю сульфідаў і эфірнага масла.
Дзікі часнок расце ў горных раёнах. У раслін, якія даюць стрэлку, утвараецца суквецце - парасонік, у якім фарміруецца вялікая колькасць кветкавых бутонаў (200-400 штук). У горах часнок дае насенне. На раўнінах культурны часнок размнажаецца толькі вегетатыўна, у тым ліку праз паветраныя цыбуліны (бульбачкі), якія ўтвараюцца ў суквеццях стрэлак.
Існуюць азімыя сарты са стрэлкамі, азімыя без стрэлак і яравыя. Апошнія звычайна стрэлкі не даюць.
Літаратура правіць
- Чеснок // Большая российская энциклопедия: научно-образовательный портал – URL: https://bigenc.ru/c/chesnok-3f96c9/?v=7896434. – Дата публикации: 07.10.2022. – Дата обновления: 19.12.2023
