Эсперанта/Назоўнік: Розніца паміж версіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
пачатак |
др род і пол |
||
Радок 1:
===[[Назоўнік]]===
Усе назоўнікі маюць канчатак '''-o'''. Множны лік фармуецца пры дапамозе канчатку '''-j''', які пішацца пасьля канчатку назоўніка. Акрамя назоўнага склону існуе толькі вінавальны (''akuzativo''), які ўтвараецца пры дапамозе канчатку: '''-n''' (пішацца пасьля канчатку "-o" або "-oj"). Вінавальны (або прадметны) склон абазначае прамое дапаўненьне ці мэту, напрамак руху.
Прыклад:
{| border=2 cellpadding=7
Радок 12 ⟶ 13:
Іншыя склоны перадаюцца пры дапамозе прыназоўнікаў (гл. [[Зспэранта/Прыназоўнік|ніжэй]]).
''Уласныя назоўнікі'' (што абазначаюць назвы, асобаў, імёны і т.п.) пішуцца зь вялікай літары. Найбольш вядомыя і пашыраныя імёны маюць свае адпаведнікі на эспэранта (''Petro, Ŝekspiro, Varsovio, Dnepro''). Астатнія альбо запісваюць пры дапамозе эспэранцкага альфабэту (эспэрантызуюць) з магчымым даданьнем канчатку назоўніка, альбо пакідаюць у арыгінальнай форме і пазначаюць прыкладнае вымаўленьне пры дапамозе эспэранцкіх літар:
Радок 17 ⟶ 19:
Сустракаецца напісаньне жаночых імёнаў з канчаткам '''-a''': ''Alona, Janka, Maria''. Гэта дапушчальна — бо іх можна разглядаць як неэспэрантызаваныя формы. Нармальным зьяўляецца пісаць усе імёны (а гэта ёсьць назоўнікі) з канчаткам '''-a''': ''Mario, Klaro, Sofio''.
Грамататычная катэгорыя род не існуе ў эспэранта. Назоўнікі, якія абазначаюць людзей і жывёл, падзялюяцца на тры групы, згодна іх полу:
* нэўтральныя: ''besto'' (жывёла), ''persono'' (асоба), ''hundo'' (сабака), ''gasto'' (госьць), ''ministro'' (міністар), ''japono'' (японец)
* мужчынскія: ''viro'' (мужчына), ''patro'' (бацька), ''caro'' (цар), ''abato'' (абат), ''taŭro'' (бык), суфікс ''-iĉ-''
* жаночыя: ''femalo'' (самка), ''damo'' (дама), ''nimfo'' (німфа), ''muzo'' (муза), ''madono'' (мадона), суфіксы ''-in-'' і ''-nj-''
Канчатак '''-o''' можа быць заменены на ''апостраф'' (''' ' '''). Пры гэтым колькасьць складоў скарачаецца, але націск у слове застаецца на той самай літары (то бок ужо не на перадапошнім, а на апошнім складзе). Гэта часта выкарыстоўваецца ў паэзіі, дзеля захаваньня рытму, рыфмы:
''Ho mia kor', ne batu maltrankvile'' (О, маё сэрца, ня біся трывожна)
[[Катэгорыя:Эспэранта]]
| |||